Dolina Bobru

Na terenie gminy Lubawka bierze swój początek jedna z największych dolnośląskich rzek - Bóbr, której źródła znajdują się koło miejscowości Bobr po czeskiej stronie Karkonoszy. Rzeka zasilana jest licznymi rwącymi potokami spływającymi z Lasockiego Grzbietu, dlatego odznacza się gwałtownymi wezbraniami wód, zwłaszcza w okresie wiosennych roztopów oraz letnich ulewnych deszczy. W celu ochrony przed powodziami leżącej poniżej Lubawki na początku XX wieku wybudowano suchy zbioBukowkarnik retencyjny w Bukówce.

We względnie czystych wodach rzeki Bóbr i w jego dopływie - przecinającym Lubawkę - potoku Czarnuszka rosną łany roślin wodnych o białych unoszących się na powierzchni kwiatach. Są to włosienicznik wodny oraz niezmiernie rzadki, wymieniony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin włosienicznik pędzelkowaty, którym towarzyszą gęste podwodne kożuchy jasnozielonej rzęśli hakowatej.

Sam nurt Bobru, zwłaszcza na odcinkach o naturalnym, górskim charakterze jest miejscem życia wielu zwierząt wodnych. Wśród bezkręgowców należy wspomnieć o występowaniu objętej ochroną dużej ważki - trzepli zielonej oraz  o zaliczanej do małży skójce zaostrzonej. Kamieniste brzegi zbiornika Bukówka to siedlisko życia jednego z największych polskich pająków - wymyka szarawego.Wody górnego Bobru to także ważne miejsce występowania rzadkich kręgowców wodnych, takich jak należący do bezszczękowców, podobny do małego węgorza, minóg strumieniowy oraz niewielka ryba głowacz białopłetwy. Na zlokalizowanych w dolinie rzeki stawach, zwłaszcza koło Opawy. Lubawki i Błażkowej żyją ginący kumak nizinny oraz traszka grzebieniasta.

Dolina rzeki Bóbr stanowi ważne miejsce gniazdowanie wielu interesujących ptaków, których na terenie całej gminy Lubawka występuje ponad 220 gatunków. W samym nurcie rzeki gniazdują związane z górami pliszki górskie oraz pluszcze, a w pobliżu wsi Opawa i Błażkowa, także błękitny zimorodek. Ciągnące się dnem doliny łąki zalewowe oraz zadrzewienia nadrzeczne to obszar bytowania takich rzadkich ptaków jak, by wymienić kilka: kania ruda, derkacz, czajka, bekas kszyk, dzięciołek, dzięcioł zielony i zielonosiwy. Zbiornik Bukówka i zlokalizowane nad Bobrem stawy to także ważne miejsce występowania ptaków wodnych. Gniazdują na nich perkozki, perkozy dwuczube i wyjątkowo rzadkie perkozy rdzawoszyje, łabędzie nieme, krzyżówki, płaskonosy, cyranki, cyraneczki i wiele innych.  Od niedawna gniazdują tu także żurawie. Wiele ptaków znajduje nad Bukówką miejsce do odpoczynku podczas przelotów na zimowiska i z powrotem. Co roku pojawiają się: czaple białe, kormorany, gęsi zbożowe i białoczelne, kaczki świstuny, rożeńce czy gągoły. Z rzadszych gatunków zaobserwowano nury czarnoszyje i rdzawoszyje, bielika, kanię czarną, sokoła wędrownego czy ostrygojady. Prawdziwą sensacją było natomiast stwierdzenie na zbiorniku  gęsi tybetańskiej, która pojawia się w Europie jako uciekinier z niewoli oraz dwóch gatunków ptaków związanych z wybrzeżami mórz i oceanów, które są wyjątkowo rzadko notowane w Polsce, takich jak mewa obrożna oraz biegus morski.

W rejonie zbiornika oraz wsi Błażkowa mieszkają od kilku lat bobry, które jeszcze na początku XX wieku wytępiono w Polsce niemal doszczętnie, lecz później, dzięki specjalnemu programowi ochronnemu, udało się przywrócić je na dawnych terenach występowania. Bobry mają niezwykłą umiejętność przekształcania swojego środowiska. Budując tamy przyczyniają się do gromadzenia wody na czas wezbrań i suszy, a dodatkowo kopiąc nory i ścinając drzewa pomagają w odtworzeniu naturalnego charakteru rzeki, stwarzając odpowiednie miejsce do życia dla wielu innych organizmów żywych. Nad Bobrem już na dobre zadomowiła się prawie wytępiona wydra, która dzięki ochronie i poprawie czystości wód powróciła na dawne tereny. Przy rzece i zbiornikach często spotkamy polujące w nocy nietoperze, na przykład borowce wielkie i nocki rude, które uganiają się nad wodą za owadami.

Na podstawie: Gmina Lubawka - Zielona Brama Sudetów, Piotr Wasiak, Lubawka 2014