Zabytki w Lubawce

Rynek i Ratusz

Lubawski ratusz  powstał na bazie starszej budowli w 1726 roku. Jednakże niespełna 10 lat później doszczętnie spłonął. W czasie odbudowy został powiększony, a w 1784 roku nadbudowano wieżę zwieńczoną hełmem. Jego bryła nosi cechy architektury klasycystycznej. Portal wejściowy do ratusza zdobi herb miasta, a w narożniku osadzona jest barokowa kamienna figura czeskiego świętego  - Jana Nepomucena, której pochodzenie  datowane jest na 1727 rok. Dziewiętnastowieczne kamienice okalające ratusz tworzą w zachodniej pierzei rząd podcieni.

 

Kościół parafialny Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

Kościół w obecnej formie został wzniesiony na bazie starszej budowli w latach 1605-1615. W okresie rozkwitu baroku dzięki znanemu na Śląsku budowniczemu -  Jentschowi  uzyskał nowe sklepienie oraz absydę.  Jest to wysoko 3-nawowa kaplica z wydzielonym prezbiterium i półkolistą absydą. Jej bogate barokowo-rokokowe wnętrze przypomina o ścisłych związkach z krzeszowskim klasztorem i artystami tam działającymi. W kościele zachwycają osiemnastowieczne dzieła m.in. główny ołtarz dłuta J. Lachela, chrzcielnica czy drewniana ambona. Przy placu Kościelnym stoi okazały budynek plebanii.

Kościół św. Anny

Ten barokowy kościół został wzniesiony jako kaplica cmentarna  w końcu XVII wieku. Jest to skromna jednonawowa budowla z klasycystycznym drewnianym ołtarzem pochodzącym z przełomu XVIII i XIX wieku. Wokół kościoła znajduje się stary cmentarz.     

 

 

Kościół poewangelicki

Parafia ewangelicka w Lubawce powstała w 1845 roku, dzięki pomocy Fundacji Gustawa Adolfa. Kościół zaprojektował Karl Hauser. Po wojnie popadł w ruinę. Pod koniec lat 70. dawny  Zakład Wyrobów Azbestowych "Gambit" zaadoptował neogotycki kościół ewangelicki na magazyn. Przedsiębiorstwo przejęło obiekt w opłakanym stanie, po tym jak dach obiektu zawalił się. Od strony prezbiterium wybito drzwi, gdyż od strony głównego wejścia nie można było podjechać ciężarówką. W czasie adaptacji zdjęto z wieży hełm.

 

Kościół 14 Wspomożycieli wraz z Pałacem Opackim

Ten barokowy kościół został wzniesiony w 1626 roku, a w latach 1720-1723 został poddany gruntownej przebudowie, a nawet byc może zbudowany na nowo. Jego elewacja została nietypowo zaprojektowana, gdyż posiada okna w trzeciej kondygnacji. Przed wejściem do kościoła  znajduje się taras z dwiema kamiennymi figurkami Świętych Wspomożycielek - Barbary i Katarzyny na balustradzie, natomiast trzecia figura - św. Aleksego spoczywa w krypcie. Na balustradzie widnieje kartusz z datą renowacji kościoła - 1792 rok.. Przy wejściu do krypty ustawiono dwa pamiątkowe kamienie graniczne datowane na 1727 rok, które wyznaczały brzegi  dawnej posiadłości klasztory krzeszowskiego. Wnętrze kościoła zdobi główny ołtarz z płaskorzeźbą 14 Wspomożycieli z XVIII wieku  oraz ołtarze poboczne datowane na 1746 rok.  Z kościołem bezpośrednio połączony jest pałac opacki z 1626 roku. Na dziedziniec pałacu wjeżdża się pod piętrowym łącznikiem. Sam pałac założony jest na prostokącie, posiada bogato zdobione opaski okienne oraz kamienne portale z kartuszami herbowymi.  

Ruiny Kalwarii na Świętej Górze

Święta Góra to wyniosły szczyt 701 m n.p.m.  królujący nad Lubawką  Porasta ją świerkowy las, pośród którego można podziwiać ruiny zespołu kapliczek stanowiącej Drogę Krzyżową. Z jej powstaniem wiąże się legenda o prastarej sośnie stojącej na szczycie góry, której nie można było w żaden  sposób ściąć.  Dopiero przyrzeczenie  ówczesnego właściciela góry Mlaspura Voyta o wystawieniu z jej pnia krzyża spowodowała, iż wodowało, iż siekiera weszła w jej pień.  Jak potwierdzają źródła historyczne Voyt w 1740 roku dotrzymał słowa i ustawił na szczycie góry drewniany krzyż, a u podnóża góry wzniósł pierwszą drewnianą kapliczkę św. Anny. Odtąd Świętą Górę zaczęto nazywać miejscem cudownym. Mnożyły się liczne opowieści o nawróceniach pod krzyżem, co przyciągało coraz liczniej pielgrzymów i wędrowców. Karol Jochmann, kolejny właściciel terenu, przyczynił się najbardziej do rozsławienia Świętej Góry; wybudował wygodną drogę na szczyt i kolejną stację kalwaryjną - kaplicę Zmartwychwstania. W 1839 roku Johann Schreiber ufundował kaplicę Świętego Grobu. W 1868 roku, w święto Wniebowstąpienia Marii.  ksiądz Haeffe z Kamiennej Góry poświęcił kaplicę Matki Bożej Bolesnej, ufundowaną przez rodzinę Krenke. Przy budowie kaplicy pomagali żołnierze szykujący się na front wojny austriacko-pruskiej. W 1880 roku Henryk Krenke przebudował na nowo rozsypującą się kaplicę św. Anny. A niespełna dziesięć lat później wzniósł kaplicę Ostatniej Wieczerzy w wyrobisku kamieniołomu, z którego pozyskiwano materiał na budowę dworca w Lubawce. Obok kaplicy na skałce ustawiono kamienną grupę figur z Ogrójca.  Na początku XX wieku wymieniono drewnianą kaplicę Zmartwychwstania na murowaną, a w 1905 roku ustawiono przed nią pomnik zasłużonego dla Lubawki proboszcza Józefa Ullricha, który mawiał, że Święta Góra jest jego ulubionym miejscem przebywania.  Niestety w II połowie XX wieku  Kalwaria i kaplice popadły w całkowitą ruinę. Z dawnego wyposażenia pozostały jedynie fragmenty malowideł na ścianach i nieliczne uszkodzone figury. Niemniej jednak, spacer malowniczą trasą Drogi Krzyżowej stanowi po dziś niezwykłe przeżycie, nie tylko o wymiarze religijnym.

Słownik geografii turystycznej Sudetów - Tom 8 - Kotlina Kamiennogórska Wzgórza Bramy Lubawskiej Zawory, pod red. Marka Staffy,Wrocław 1997